Fot. Adobe Stock

CBD jako antybiotyk następnej generacji

Popularny w ostatnich latach CBD (czyli kannbidiol) jest głównym związkiem chemicznym ekstrahowanym z roślin konopi. W przeciwieństwie do swojego izomeru THC (tetrahydrokannabinolu), nie ma działania psychoaktywnego, wpływa jednak na przebieg odurzenia wywołanego działaniem THC. Właśnie dlatego kannbidiol okazał się być skuteczny w leczeniu stanów lękowych, bólu i stanów zapalnych. Kilka lat temu amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA) zatwierdziła pierwszy w USA lek wytwarzany z kannabidiolu (CBD), stosowany w leczeniu jednej z postaci padaczki.

Od kilku lat naukowcy prowadzą badania pod kątem użyteczności CBD jako antybiotyku. W ramach współpracy między australijskim Uniwersytetem Queensland i firmą zajmującą się wczesnym opracowywaniem leków, Botanix Pharmaceuticals, wykazano, iż kannabidiol może skutecznie zwalczać szeroką gamę bakterii Gram-ujemnych, m.in. tych, które powodują rzeżączkę (Neisseria gonorrhoeae), zapalenia opon mózgowych czy legionelozę.

Ten sam zespół badaczy odkrył również, że CBD bardzo dobrze radzi sobie też z bakteriami Gram-dodatnimi, w tym bakterii wywołujących gronkowca złocistego czy dwoinkę zapalenia płuc, które rozwinęły lekooporność. Bakterie te mają dodatkową błonę zewnętrzną, dodatkową linię obrony, która utrudnia ich penetrację przez antybiotyki.

Naukowcy porównali skuteczność działania kanabidiolu do obecnie stosowanych antybiotyków – wankomycyny i daptomycyny. W niektórych przypadkach CBD radził sobie nawet lepiej z bakteriami, ponieważ zwalczał szczepy, które stały się oporne na leki antybiotykowe. W doświadczeniach laboratoryjnych CBD zwalczał trudne w leczeniu bakterie: gronkowca złocistego (Staphylococcus aureus) i dwoinkę zapalenia płuc (Streptococcus pneumoniae). CBD wykazało również aktywność przeciwko biofilmom bakteryjnym, które prowadzą do trudnych w leczeniu zakażeń.

Zespół badaczy naśladował dwutygodniowe leczenie pacjenta w modelach laboratoryjnych, aby sprawdzić, jak szybko bakterie mutowały, próbując przechytrzyć CBD. Kannabidiol wykazywał niską tendencję do wywoływania oporności u bakterii. CBD zabija bakterie prawdopodobnie rozrywając ich zewnętrzne błony komórkowe. Jednak żeby lepiej poznać ten proces należy przeprowadzić więcej badań. Zespół badawczy odkrył również, że analogi chemiczne – stworzone przez nieznaczną zmianę struktury molekularnej CBD – były również aktywne przeciwko bakteriom.

Od lat 60. XX wieku nie odkryto i nie zatwierdzono żadnych nowych klas antybiotyków stosowanych w zakażeniach Gram-ujemnych, a teraz istnieje możliwość zaprojektowania nowych analogów CBD o ulepszonych właściwościach.

Opublikowane dane pokazują ogromny potencjał CBD w zakresie opracowania skutecznych metod leczenia niesamowicie problematycznych zakażeń bakteriami opornymi na antybiotyki. Przeciwbakteryjne działanie kannabidiolu zostało do tej pory przetestowane jedynie na tkankach myszy. Aby sprawdzić, czy CBD mogłoby być stosowane jako antybiotyk w leczeniu zakażeń u ludzi, potrzebnych będzie jeszcze więcej badań. Obecne badania przyniosły już rezultaty, jednak są one na wczesnym etapie.

Artykuł napisany na podstawie publikacji naukowej „The antimicrobial potential of cannabidiol” opublikowanej w Communications Biology, dn. 19.01.2021
(Autorzy publikacji: Blaskovich M., Kavanagh A., Elliott A., Zhang B., et al. )
DOI: https://doi.org/10.1038/s42003-020-01530-y